Publicatiedatum: april 2019
Artikel door: Lian Smits

Dialoog maatschappelijke instellingen

Elk kind verdient de best mogelijke start en de beste kansen op een gezonde en veilige toekomst

Lian Smits, bestuurder van Sterk Huis*, is een vrouw met een missie. ‘Wil je kinderen veiligheid en ontwikkeling bieden, dan kun je dat alleen bereiken door samen met alle betrokken partners te werken aan integrale oplossingen.’

Lian: ’Wij geloven erin dat we kinderen een goede toekomst kunnen bieden door tegelijkertijd te werken aan zowel het duurzaam aanpakken van problemen als het voorkomen dat problemen groter worden. Als kinderen opvallend gedrag vertonen in de klas, is het altijd raadzaam om ook te kijken naar de gezinssituatie. Duurzame oplossingen voor kinderen beginnen immers bij de basis. Opvoedondersteuning is niet effectief als er bijvoorbeeld te weinig veiligheid is. Dat betekent dat we erachter moeten willen komen wat er écht nodig is. Om ervoor te zorgen dat kinderen een duurzame basis voor de toekomst hebben, moet je weten of er thuis voldoende veiligheid en stimulering is en of er wellicht thema’s bij de ouders of in het gezin spelen.

Durven zien wat er speelt
Stel je ziet dat een een kind in jouw klas heel vaak boos is. Dan is dat lastig omdat het invloed heeft op de sfeer in de groep, maar vaak zit daar een verdriet achter, dat zijn oorsprong niet heeft in de situatie in de klas. Leerkrachten van de Edu-Ley scholen hebben in de regel heel goed in de gaten als er bij een kind meer aan de hand is dan even slechtgehumeurd zijn. De vraag is : Als je ziet dat het niet lekker gaat met een kind, wat doe je er dan mee? Naast veiligheid en stabiliteit is er nog een andere factor die kinderen helpt naar een goede toekomst en dat is ‘het goed doen op school’. Voldoende succeservaringen met leren hebben, maar ook met vriendjes afspreken, samen sporten en ravotten en leren hoe je met elkaar omgaat. De perspectieven voor kinderen worden nu eenmaal groter als ze hun school afmaken, een diploma halen en een volgende stap kunnen zetten. Om volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij en een vervullend leven te hebben, is het cruciaal dat kinderen worden voorbereid op zelfstandig functioneren en op samen leven. Je talenten inzetten, je eigen geld verdienen en van betekenis zijn, dragen hieraan bij. De school helpt kinderen om de basis te leggen voor de latere kansen en ontwikkeling.

Samen sterk
Wij zien in praktijk dat kinderen en gezinnen naar Sterk Huis komen als er al heel veel gebeurd is. Dan moet je die problemen aanpakken, maar we kunnen veel meer impact hebben als we er met zijn allen aan werken om problemen te voorkomen of op zijn minst ons inzetten om problemen niet groter te laten worden door ze snel te zien. Als we die opdracht serieus nemen, dan zullen we zo vroeg mogelijk alert moeten zijn op signalen dat het met kinderen niet goed gaat. Dat kan zijn in consultatiebureaus, de kinderopvang of peuterspeelzalen, in basisscholen, bij huisartsen of in het voortgezet onderwijs. Als we dat niet doen, blijven we achter de feiten aanlopen. Leerkrachten zijn heel belangrijk in het signaleren. En natuurlijk kan een leerkracht de zorgen niet alleen oppakken. Juist omdat de vervolgstappen vaak vragen om verder onderzoek en actie mogen leerkrachten zich gesteund weten door samenwerking in een team met collega’s uit zorg en welzijn om samen snel en slim problemen aan te pakken.
Voor datgene wat je als leerkracht ziet, kun je niet alleen de volle verantwoordelijkheid te dragen. Hoe dichter je bij grote ongerustheid komt, hoe meer je je verantwoordelijk gaat voelen voor dat bewuste kind en dat kan zwaar op je schouders drukken. Zeker als je beseft dat je alleen niet in staat bent om wezenlijk bij te dragen aan een oplossing. Als Sterk Huis willen we graag bijdragen aan zo’n team op school, waardoor we samen in staat zijn om verantwoordelijkheid te nemen. Wij hebben bij Sterk Huis bijvoorbeeld medewerkers die gewend zijn om moeilijke gesprekken te voeren, ook met ouders die lastig benaderbaar zijn. We moeten niet praten over ouders en kinderen, maar mét ouders en kinderen. Hoe lastig het ook is, het is beter om eerlijk tegen een moeder te zeggen dat je je ongerust maakt over een kind. De insteek van zo’n gesprek is altijd om samen uit te zoeken waar knelpunten zitten, niet beschuldigend maar oplossingsgericht. Heel veel ouders willen het wel goed doen, maar weten niet hoe dat moet of ze hebben geen geld om de juiste dingen voor het kind te doen. In belang van het welzijn van kinderen zullen we met ouders in gesprek moeten gaan, hoe ongemakkelijk dat ook kan zijn.

Waardevolle ervaringen realiseren
Als we constateren dat er in een wijk of binnen een kindcentrum vergelijkbare problematieken zijn, dan is het misschien ondersteunend om naschoolse programma’s aan te bieden samen met bijvoorbeeld welzijnspartners, zorgpartners en bibliotheek. Daarbij kunnen niet alleen allerlei opvoedkundige kwesties worden behandeld, zoals ‘omgaan met boosheid’, maar kun je ook in gesprek gaan over levensthema’s en samen met ouders activiteiten doen die hen waardevolle ervaringen opleveren. Door vanuit de wijk of community rond de school geregeld zulke laagdrempelige activiteiten te organiseren, bieden we gezinnen een psychosociale verrijking waar kinderen heel veel baat bij hebben.

Werken aan basiskracht
Als we integraal gaan samenwerken en budgetten koppelen, kunnen we structureel en preventief bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van kinderen en jongeren. We doen een appel op onderlinge solidariteit vanuit het besef dat we in de basis allemaal het beste voor kinderen willen.
De gemeente Goirle werkt samen met een groot aantal organisatie, waaronder Sterk Huis, aan Basiskracht, een preventieve aanpak van ontwikkelings- of veiligheidsproblemen bij kinderen van 0 tot 6 jaar. Door begeleiding en ondersteuning op maat, waar mogelijk in de eigen leefomgeving, vergroten we ontwikkelingskansen van kinderen en kunnen we vroegtijdig inspelen op problemen.

*Sterk Huis is voortgekomen uit Kompaan en De Bocht en richt zich op jeugdzorg, vrouwenhulpverlening en opvang van alleenstaande migranten.